Fotografia poklatkowa opiera się na seriach setek lub nawet tysięcy zdjęć, które są powtarzane w sekwencji. Skutkuje to powstaniem filmu ukazującego przyspieszony upływ czasu.
To wciągająca forma sztuki, która pozwala tchnąć nowe życie w tradycyjną fotografię krajobrazową. „Fotografia poklatkowa umożliwia dostrzeżenie nowego potencjału w krajobrazie” – mówi Alex Nail, profesjonalny fotograf krajobrazu, tworzący filmy poklatkowe. Przygotowuje materiały dla takich organizacji jak Visit Britain czy Woodland Trust. „W przypadku fotografii krajobrazowej zainteresowanie widzów może być utrudnione, ale gdy tylko wprowadzimy nieco ruchu, cała scena ożywa. Wyobraź sobie piękny letni dzień. Ostre oświetlenie może nie sprzyjać fotografowaniu, ale kiedy dostrzeżesz kłębiące się lub płynące po niebie chmury, masz przed sobą doskonałą okazję na zrobienie zdjęć poklatkowych”.
Wschód słońca, przepływający nieopodal strumień, morskie fale przy brzegu, a nawet miejski ruch uliczny mogą zamienić się w fascynujący materiał – wystarczy poświęcić zaledwie kilka minut na przygotowanie i fotografowanie. Alex, korzystający z niewielkiego, lekkiego i intuicyjnego aparatu bezlusterkowego Canon EOS RP, dzieli się z nami pięcioma najważniejszymi wskazówkami dotyczącymi krajobrazowej fotografii poklatkowej.
1. Odpowiedni zestaw to podstawa
W przypadku Alexa mały, lekki i wydajny aparat Canon EOS RP idealnie sprawdził się podczas wykonywania zdjęć poklatkowych w odległych lokalizacjach.
Do wykonywania poklatkowych zdjęć krajobrazów Alex używa statywu i obiektywu szerokokątnego lub o średnim zasięgu. Zazwyczaj korzysta także z interwałometru, który umożliwia określenie odstępu pomiędzy klatkami. Jednak wiele aparatów firmy Canon ma wbudowany interwałometr oraz funkcję nagrywania filmów poklatkowych, na przykład modele EOS 250D, EOS 90D, EOS M6 Mark II, EOS 6D Mark II czy EOS RP, które mogą rejestrować filmy poklatkowe w rozdzielczości 4K. Aparat EOS RP umożliwia nagrywanie z odstępami wynoszącymi co najmniej jedną sekundę (do 3600 klatek) w rozdzielczości 4K UHD lub Full HD, a dodatkowo ułatwia cały proces: wystarczy skonfigurować aparat, określić żądany odstęp między kolejnymi zdjęciami i czas wykonywania zdjęć, a aparat zajmie się resztą – sam połączy obrazy w jedną sekwencję wideo.
„Kiedy korzystasz z aparatu Canon EOS RP, możesz go skonfigurować i pozwolić mu pracować, gdy scena przed Tobą się zmienia” – mówi Alex.
Podczas pracy z aparatem Canon EOS RP Alex używał również obiektywu Canon RF 24-105mm F4L IS USM. „Ten obiektyw świetnie nadaje się do fotografowania poklatkowego, ponieważ obsługuje użyteczny zakres ogniskowej. Wykonuję wiele poklatkowych zdjęć krajobrazów z ogniskową 24 mm, ale ten obiektyw ma większy zasięg, dzięki czemu można uchwycić bardziej odległe sceny” – mówi. Oprócz obiektywów RF nowej generacji aparat Canon EOS RP obsługuje też obiektywy EF i EF-S firmy Canon za pośrednictwem adaptera mocowania EF-EOS R.
2. Skonfiguruj aparat
Technologia 5-stopniowej stabilizacji obrazu zastosowana w Canon RF 24-105mm F4L IS USM jest przydatna podczas fotografowania z ręki, ale w przypadku zdjęć poklatkowych Alex poleca statyw. „Jeśli obiektyw jest wyposażony w przełącznik stabilizatora obrazu, należy pamiętać, aby wyłączyć stabilizator podczas korzystania ze statywu, ponieważ może on doprowadzić do pojawienia się smug” – mówi. Wybranie trybu filmu poklatkowego w aparacie Canon EOS RP spowoduje wyłączenie stabilizatora obrazu obiektywu.
Alex zaleca również zablokowanie ustawień, co ma zwiększyć wyrazistość i spójność obrazu. „Stale zapominam o ustawieniu ręcznej regulacji ostrości. Gdy dana scena czy poziom oświetlenia się zmienia lub dochodzi do nawet najmniejszego przesunięcia ostrości, mogą pojawić się problemy, więc należy zablokować wszystko – aparat i ustawienia – i ustawić ostrość ręcznie”. Trzeba ustawić przełącznik AF/MF na obiektywie w pozycji MF.
3. Popracuj nad ekspozycją
W przypadku krajobrazów kluczową rolę odgrywa naturalne światło, które może zmieniać się niezwykle szybko, nawet w ciągu kilku sekund, dlatego w przypadku fotografii poklatkowej ekspozycja ma ogromne znaczenie. Kiedy Alex nie robi zdjęć bezpośrednio pod słońce, fotografuje wschody i zachody słońca w trybie preselekcji przysłony, co oznacza, że aparat automatycznie dostosowuje czas naświetlania do oświetlenia. „Zmiany ekspozycji między klatkami są niewielkie, w związku z tym efekt migotania jest mniej widoczny, niż można by się spodziewać”. Jeśli jednak chcemy uchwycić naturalne zmiany ekspozycji, Alex sugeruje przełączenie się na tryb ręczny. „To najłatwiejszy sposób na robienie zdjęć poklatkowych, ponieważ można wszystko ustawić i więcej o tym nie myśleć”.
Korzystając z trybu filmu poklatkowego aparatu Canon EOS RP, można wykonać zdjęcie próbne w celu dokonania oceny ustawień ekspozycji jeszcze przed naciśnięciem przycisku filmowania, który uruchamia nagrywanie sekwencji poklatkowych.
4. Dopasuj interwały do danego ujęcia
Ustaw odstęp czasu między zdjęciami zależnie od przewidywanego tempa zmian na ujęciu. Płynąca woda, morskie fale przy brzegu i ruch uliczny to przykłady dość dynamicznych scen – krótsze interwały pozwolą je zarejestrować bez gwałtownych, nieprzyjemnych zmian. W przypadku szybko poruszających się chmur w wietrzny dzień odstęp powinien wynosić od 1 do 4 s.
Chcąc stworzyć film o długości 4–6 sekund, Alex nagrywa od 10 do 12 sekund materiału – „najczęściej nie da się przewidzieć, kiedy wydarzy się coś najbardziej interesującego” – wyjaśnia. Jeśli ręcznie stworzysz film poklatkowy, korzystając z odpowiedniego oprogramowania, możesz również przyspieszyć jego odtwarzanie. „Podwojenie liczby klatek pozwala także podwoić prędkość, gdy zauważymy, że klatki zmieniają się zbyt wolno”. Większość sekwencji Alexa rozpoczyna się od około 300 klatek, co daje mu 12 sekund materiału podczas odtwarzania z prędkością 25 klatek na sekundę (kl./s).
Alex zaleca, aby w miarę rozwoju umiejętności eksperymentować z zapadającym zmierzchem, a następnie z gwiaździstym niebem. „Chcąc stworzyć film poklatkowy pokazujący nocne niebo i zobaczyć gwiazdy obracające się wokół Gwiazdy Polarnej, trzeba robić zdjęcia z 40-sekundowym odstępami i 30-sekundowym czasem naświetlania” – mówi. „Potrzebne będzie o wiele więcej czasu niż w przypadku fotografowania chmur”.
Czas pracy akumulatora z pewnością jest czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę, planując fotografowanie w nocy. „Przekonałem się, że akumulatory firmy Canon są niezawodne. Sprawdzają się nawet w niskiej temperaturze” – mówi Alex. Trzeba jednak pamiętać, że czas pracy akumulatorów w chłodnym otoczeniu jest krótszy. W przypadku długich lub nocnych zdjęć wykonywanych aparatem Canon EOS RP warto rozważyć podłączenie aparatu do źródła zasilania za pomocą opcjonalnych akcesoriów, takich jak zasilacz AC-E6N, adapter prądu stałego DR-E18 lub zestaw zasilający AC Adapter Kit ACK-E18.
5. Stwórz przyciągającą uwagę kompozycję
Podczas fotografowania krajobrazów Alex preferuje umieszczenie wyraźnych elementów graficznych, takich jak skały, drzewa czy woda, na pierwszym planie, ale kompozycja zdjęć poklatkowych wymaga innego podejścia. „Chcąc uzyskać dobry film poklatkowy, musimy uprościć kadr, aby dodać mu blasku. Podczas fotografowania komponuję ujęcia bardzo precyzyjnie, ale w przypadku zdjęć poklatkowych szukam szerszego kadru, nie mogę bowiem przewidzieć, co może się wydarzyć. Jeśli pojawi się taka potrzeba, mogę wykadrować ujęcie później, na etapie przetwarzania materiału. Obiektyw Canon RF 24-105mm F4L IS USM jest idealny. Mogę fotografować szerokie ujęcia, ale jeśli dana scena wymaga węższego kadru, na przykład gdy księżyc lub słońce schodzi poniżej linii horyzontu, to bez problemu mogę wybrać taką opcję”.
Następnym razem, gdy będziesz fotografować w plenerze, poszukaj okazji, by ożywić krajobraz – tworzenie zdjęć poklatkowych nie musi zająć dużo więcej czasu niż przygotowanie się do fotografowania krajobrazu przy użyciu statywu, a aparat z trybem poklatkowym, taki jak Canon EOS RP, ułatwia cały proces.
